Świat Agnieszki Osieckiej. Galeria potworów

Już nie pamiętam, od kiedy słucham piosenek Agnieszki Osieckiej. Mam wrażenie, że od zawsze. Jej teksty wyzwalają we mnie całą paletę emocji: od wzruszenia, poprzez  smutek, zamyślenie, po radość, rozbawienie, śmiech... W poszukiwaniu podobnych wzruszeń sięgnęłam po „Galerię potworów”, w której Osiecka opowiada o latach 80. i 90., kiedy dokonywały się radykalne przeobrażenia polityczne, obyczajowe i kulturalne. Z lekką nutą ironii pokpiwa sobie z trendu na nowobogactwo, tak charakterystycznego dla tamtej epoki przełomu. Kto miał znajomości, pieniądze, tupet – ten miał perspektywy. Często powraca do lat wcześniejszych – 60., 70., konfrontując je z klimatem epoki przełomu lat 80. i 90. Autorka snuje swoją opowieść w tonacji odrobinę ironicznej, pół serio, pół żartem, nie ucieka również od autoironii. Obserwacje obyczajowe stanowią tylko tło do opowiadania o ludziach. Mogłam zatem, zanurzając się w tym osobliwym świecie, spotkać wiele z postaci, które mi imponowały, budziły mój zachwyt, podziw, zauroczenie, ciekawość. Marek Hłasko, bliski przyjaciel autorki, po którym została Agnieszce jego ukochana maszyna do pisania; na tej maszynie poetka pisała do końca życia. Zbyszek Cybulski, częsty gość, wraz z Bogumiłem Kobielą, na Saskiej Kępie u Agnieszki. Daniel Olbrychski, którego Agnieszka poznała, gdy był chłopakiem Maryli Rodowicz. Piotr Skrzynecki, legenda Krakowa i kabaretu, współtwórca Piwnicy pod Baranami. Podczas wizyt w Krakowie Agnieszka lubiła zaglądać do Piotra i wspólnie z nim – do kieliszka... Nie jestem w stanie wymienić wszystkich bohaterów. Książkę zaludniają nieprzeliczone tłumy postaci, artystów i luminarzy znanych z prasy i telewizji. Pierwotnie opowieść ta ukazywała się na łamach tygodnika „Polityka” (1988–1992). Obecnie po raz pierwszy została opublikowana w formie książkowej, wzbogacona o fotografie i obszerne przypisy. „Galeria potworów” jest osobistym zapisem pewnej rzeczywistości, która odeszła już w przeszłość. Wydaje mi się, że to świetna lektura dla wszystkich, zafascynowanych, jak ja, fenomenem Osieckiej, pragnących zanurzyć się w jej wewnętrznym świecie, spojrzeć na tamtą rzeczywistość jej oczyma. To osobista próba okiełznania pamięci, wskrzeszenia przeszłości, opisania ludzi, którzy byli z nią zrośnięci, którzy tworzyli jej ulotne pejzaże. Nie chcę mówić półprawd, nie chcę w ogóle tyle pleść, ile myśmy pletli – pokolenie głupców. Może w ogóle nie będę umiała opisać tych dziwnych młodych samobójców, którzy nastąpili na gardło własnym nienarodzonym piosenkom, obrazom i teatrom... Obawiam się, że w „Galerii potworów” ważniejsi będą ludzie niż zjawiska.
„Galeria potworów” porwała mnie najmniej ze wszystkich poznanych tekstów Agnieszki Osieckiej.  „Rozmowy w tańcu” w większym stopniu odwoływały się do osobistych przeżyć autorki i po kilku stronach książka mnie wciągnęła. „Galeria...” nie wzbudziła już takiej euforii. Czegoś mi w niej brakowało. Owszem, podobał mi się lekko ironiczny, żartobliwy ton narracji, opowiadanie o ludziach znanych ze światka związanego z literaturą, sztuką, polityką, ale brakowało mi „tego czegoś”. Tej magnetyzującej energii, która spływa na mnie, gdy słucham na przykład piosenek ze spektaklu „Sztukmistrz z Lublina”. Doskonałym komentarzem do moich wrażeń po lekturze może być refleksja profesora Leszka Kołakowskiego: Głupoty tamtych czasów były inne niż dzisiejsze, więc może teksty STS-u już do dzisiejszych czasów by nie pasowały. Ale na przykład piosenki Agnieszki Osieckiej z pewnością zostaną. Jestem tego samego zdania. I gdybym miała wybierać między Osiecką-poetką, autorką tekstów piosenek, a Osiecką-pisarką, wybrałabym tę pierwszą Agnieszkę: geniusza piosenki. 

Agnieszka Osiecka, Galeria potworów, Prószyński i S-ka